Balthasar Bekker,
Met zijn boek
de ‘Betoverde Weereld’ deed hij het land op haar grondvesten schudden. Eise ziet in hem een Verlichter van het eerste uur. Nu, ruim 300 jaar na zijn dood wordt hij nog steeds gezien als een belangrijke bouwmeester van onze moderne westerse wereld.
13.‘DE BETOVERDE WEERELD’
Wie het verhaal over Piktried had bedacht, wist Pake Eise niet zeker, maar hij vermoedde
dominee Balthasar Bekker die lang geleden dominee in Oosterlittens was geweest.
Behalve predikant was Bekker ook natuurwetenschapper die
‘s-nachts
door zijn telescoop de hemellichamen bestudeerde.
In 1681 en 1682 verschenen er kometen
aan de hemel waardoor het hele land in rep en roer verkeerde. Een komeet was namelijk een teken van een op handen zijnde wraak actie van God. Bekker bestudeerde de banen van de kometen, wist heel zeker dat van een
botsing geen sprake kon zijn en schreef daarover het boek: ‘Ondersoek naar de betekeninge der kometen’. Behalve voor kometen waren veel
mensen ook bang voor heksen, duivels en boze geesten die het dagelijkse leven op allerlei vreselijke manieren bedreigden. Bekker zag het als zijn roeping het volk van al die onnodige angsten te bevrijden.
Zijn boek ‘De Betoverde Weereld’ was een studie naar Satan, zwarte magie, demonen, bezetenheid en hekserij.
Hij bestreed dat de duivel invloed had op op het alledaagse leven en stelde dat heksenvervolgingen onzinnig waren, omdat heksen, duivels, kwade geesten
en een wraakzuchtige God niet bestonden maar bedenksels van mensen waren.
Pake liet mij een plaat zien waarop Bekker
stond afgebeeld als de ‘Friese Hercules’, die zwaait met een grote knots, waarmee hij Satan, een veelkoppige draak, de genadeslag geeft.
Over de Bijbel zei hij dat wij ons met ons verstand vaak geen voorstelling kunnen vormen van allerlei bovenzinnelijke zaken. Daarom maakt de Bijbel, volgens Pake, gebruik van ‘voorstellingen’ en verhalen, die niet altijd
waar zijn gebeurd, maar figuurlijk bedoeld. Ze bevatten net als het sprookje van Piktried, een kostbare waarheid, die je met je gezonde verstand kunt ontdekken. De verhalen zijn daardoor niet armer, maar juist rijker.
De geestelijken vonden zijn boeken echter ergerlijk, schadelijk en ziel verderfelijk voor het volk en waren bang
dat met het bijgeloof ook het echte geloof verloren zou gaan. Ze beweerden dat hij het omgekeerde had bereikt en eigenlijk de duivel een handje had geholpen. Er was geen plaats meer voor hem in de kerk. Hij werd ontslagen en zijn boeken werden verbrand.
Schandalig vond Pake Eise dat, want zei hij: ”Het is gemakkelijker iemands boeken te verbranden dan ze te weerleggen. Zijn ideeën konden ze niet verbranden, die hebben de wereld veroverd en voor altijd veranderd” en vol trots toonde
hij mij de beide boeken.
EISES DIGITALE SCHATKIST
LEES, KIJK, DOE EN ONTDEK
👍Bekker zag het ook als
zijn roeping het volk van heksen, duivels en boze geesten te bevrijden.
Kijk en luister naar de clip:
‘Is jouw buurvrouw een heks? ’Heksenvervolgingen
👍Eise vertelt over Piktried
, een schoenlapper, die op een nacht droomde dat hij in Amsterdam zijn grote geluk zou vinden.
Ruim veertig jaar later begreep Eise
de droom en deed hij de ontdekking van zijn leven.
Over de droom vertelt Eise in ‘Het
Paaltje van Oosterlittens’ en over de ontdekking van zijn leven in ‘Een nieuw Planetarium dat zijn weerga niet zal kennen’. EISE VERTELT62 en 63Welke kostbare waarheid ontdekte hij?